Εταιρείες Δημοσκοπήσεων - Αρμέγοντας το Δημόσιο


Δεκάδες συμβάσεις με το Δημόσιο και κονδύλια εκατομμυρίων συνθέτουν το σκηνικό της σχέσης του κράτους με τις μεγαλύτερες εταιρείες δημοσκοπήσεων στην Ελλάδα, σύμφωνα με σημερινό αποκαλυπτικό δημοσίευμα της "Εφημερίδας των Συντακτών", το οποίο φέρει τον τίτλο "Δημοσκόποι σφιχταγγαλιασμένοι με το Δημόσιο".

Σύμφωνα με την έρευνα της εφημερίδας, οκτώ εταιρείες δημοσκοπήσεων, γνωστές στο ευρύ κοινό, έχουν αναλάβει τα τέσσερα τελευταία χρόνια, τα χρόνια δηλαδή που η Ελλάδα μαστίζεται από την οικονομική κρίση και υποφέρει από τις μνμονιακές πολιτικές, 60 έργα από το στενό δημόσιο τομέα και τους δημοσίους φορείς. Ποιο είναι το αντάλλαγμα;  Το συνολικό ποσό των 4,8 εκατομμυρίων ευρώ. Στα έργα που έχουν αναλάβει εταιρείες δημοσκοπήσεων δεν λείπουν οι περιπτώσεις που προκαλούν πρόσθετα ερωτήματα τόσο για τη διαδικασία ανάληψης τους, όσο και για τη χρησιμότητά τους. 

Τα στοιχεία της χρονικής περιόδου 2010-2013 για τις εταιρείες: ALCO, GPO, ΚΑΠΑ RESEARCH, MARC, METRON ANALYSIS και MRB, δίνουν μια πρώτη εικόνα για το συνολικό μέγεθος των έργων που ανέλαβε κάθε μία από τις παραπάνω εταιρείες και από τα χρήματα που εισέπραξε ή δέσμευσε και τα οποία φαίνονται στον πίνακα από πόρους του ελληνικού Δημοσίου και του ΕΣΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που φέρνει στο φως η "Εφημερίδα των Συντακτών" πρωταθλήτρια στα έργα και στις εισπράξεις εμφανίζεται η ΚΑΠΑ Research και ακολουθούν η MRB, η GPO και η Metron Analysis, οι οποίες πληρώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για έρευνες που διενήργησαν.

Πιο πίσω εμφανίζονται η εταιρείες MARC, VPRC, ALCO και Public Issue, οι εισπράξεις των οποίων φθάνουν τις μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ.

Πόσα χρήματα έχει λάβει, όμως, για την τετραετία 2010 - 2013 η κάθε εταιρεία σύμφωνα με τη Διαύγεια; 

Η ΚΑΠΑ RESEARCH, έχει λάβει το ποσό των 3.126.900 ευρώ.

Η MRB το ποσό των 877.423 ευρώ

H GPO 395.003 ευρώ

Η Metron Analysis 273.574 ευρώ

Η Marc 82.650

Η VPRC 55.500 ευρώ

H ALCO 50.677

Τα μεγάλα και... ακριβά έργα

Η ΚΑΠΑ RESEARCH

Σε 3 εκατομμύρια ευρώ  ανήλθε η τιμή για την αποπεράτωση του έργου με τίτλο "Υγειονομικός Χάρτης: Διοικητική και συντονιστική υποστήριξη" που ανέλαβε από το ΚΕΕΛΠΝΟ στις 21 Απριλίου 2010 η ΚΑΠΑ RESEARCH. Η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή επίσης ανέθεσε τον Δεκέμβριο του 2010 στην ίδια εταιρεία δημοσκοπήσεων τη λειτουργία του τηλεφωνικού κέντρου 1520 με πρόχειρο διαγωνισμό και ετήσιο αντίτιμο 30.000 ευρώ, ενώ ακόμη η ίδια εταιρεία ανέλαβε το έργο "Έρευνα Ικανοποίησης Πελατών" των ΕΛΤΑ στις 5 Ιουλίου του 2013 με αντίτιμο 36.900 ευρώ.

Η MRB

Σε ότι αφορά στην MRB η εν λόγω εταιρεία πήρε από ελληνικό δημόσιο έργο ύψους 658.580 ευρώ με τίτλο "Πρόγραμμα για τον έλεγχο της καπνιστικής συνήθειας στην Ελλάδα, που ξεκίνησε στις 5 Δεκεμβρίου 2012. Ωστόσο στον ιστότοπο του υπουργείου Ανάπτυξης το έργο φαίνεται να έχει προϋπολογισμό 864.120 ευρώ, ενώ φαίνεται και πρόσθετος ανάδοχος η εταιρεία System Συμβουλευτική Α.Ε., χωρίς πρόσθετες πληροφορίες για τον ρόλο της. Εκτός αυτού, όμως, η MRB ανέλαβε τον Σεπτέμβριο του 2012 από τον Ελληνικό Οργανισμό Εξωτερικού Εμπορίου την "έρευνα κατανάλωσης ευρύαλων Μεσογειακών ειδών ιχθυοκαλλιέργειας στην ελληνική αγορά", αντί του ποσού των 101.192 ευρώ, ενώ ακόμη η ελληνική αστυνομία της ανέθεσε την 1η Φεβρουαρίου 2013 "Πανελλαδική Έρευνα αναφορικά με την εικόνα της ΕΛΑΣ και έρευνα μεταξύ του προσωπικού της ΕΛΑΣ ενόψει της αναδιοργάνωσης του Σώματος αντί 55.350 ευρώ.

H GPO

Η GPO εμφανίζεται ως πρωταθλήτρια στον αριθμό των έργων που έχει αναλάβει με κόστος κάτω των 60.000 ευρώ. Ανάμεσα στα 13 έργα που έχει αναλάβει για λογαριασμό του δημοσίου, τέσσερα που ανατέθηκαν από το υπουργείο Παιδείας από το 2010 μέχρι πρόσφατα κόστισαν πάνω από 200.000 ευρώ. Εκτός αυτού, πραγματοποίησε έρευνα για το επίπεδο υγείας και τις ανάγκες αναμόρφωσης των υπηρεσιών "χρεώνοντας" την Περιφέρεια Θεσσαλίας με το χρηματικό ποσό των 19.680 ευρώ, ενώ τον Ιούλιο του 2011 είχε υπογράψει σύμβαση με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ύψους 51.660 ευρώ. 

Πολλά έργα με μικρότερα αντίτιμα έχουν αναλάβει η υπόλοιπες εταιρείες δημοσκοπήσεων.

Θολό τοπίο

Σύμφωνα με την έρευνα της "Εφημερίδας των Συντακτών", ο νόμος παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία για να επικρατεί "θολό τοπίο" για τις συνθήκες υπογραφής των συμβάσεων και αυτό διότι η σχετική νομοθεσία προβλέπει ότι για την πραγματοποίηση ανοικτού και δημόσιου διαγωνισμού ενός φορέα του Δημοσίου απαραίτητη προϋπόθεση είναι το κόστος να υπερβαίνει τις 60.000 ευρώ. Σε αντίθετη περίπτωση πραγματοποιούνται πρόχειροι διαγωνισμοί με απευθείας αναθέσεις, με πλημμελείς ή ανύπαρκτους ελέγχους.

Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ: "Σύμφωνα με τους γνώστες της αγοράς των εταιρειών δημοσκοπήσεων, τα τελευταία χρόνια η τιμή για μια πανελλαδική έρευνα ανέρχεται περίπου σε 10.000 ευρώ τιμή η οποία πέφτει υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης και δυσπραγίας". Σε αρκετές περιπτώσεις, κυρίως λόγω του σύνθετου χαρακτήρα των ερευνών, τα ποσά αυτά κυμαίνονται αρκετά πάνω από τις 10.000 ευρώ και προσεγγίζουν τις 60.000 ευρώ.

Πέραν αυτών καταγράφονται 12 περιπτώσεις στις οποίες τα έργα που ανατίθενται έχουν άμεση σχέση με την άσκηση πολιτικής στενού δημόσιου φορέα (Υγεία, Παιδεία, Ασφάλεια), καθώς εκπορεύονται από τις κεντρικές υπηρεσίες υπουργείων ή γενικές γραμματείες τους. Αυτό που απομένει είναι να ξεκαθαριστεί αν είναι δυνατόν να τηρούνται οι προβλεπόμενοι από το νόμο κανόνες για τον έλεγχο των δημοσκοπήσεων προκειμένου να διαλυθεί κάθε υποψία που αφορά στην ίδια την αποπεράτωση τω έργων, τη χρησιμότητα των ερευνών, αλλά και τις "σκιές" διαπλοκής που μπορεί να απλώνονται στο φόντο των πολιτικών δημοσκοπήσεων που επηρεάζουν αντικειμενικά την κοινή γνώμη.  

Το τοπίο γίνεται ακόμη πιο θολό εξαιτίας των πλημμελών ή ανύπαρκτων ελέγχων. Εξάλλου η Ελεγκτική Εταιρεία Δημοσκοπήσεων και Ερευνών Κοινής Γνώμης εμφανίζεται απονευρωμένη, ενώ ο Σύνδεσμος Εταιρειών Δημοσκόπησης και Ερευνών Αγοράς είναι επιφοτισμένος με τη διασφάλιση της τήρησης των κωδίκων δεοντολογίας.